Những nguyên tắc khi dạy con của cha mẹ Nhật
1. Không lớn tiếng: Khi ở nơi công cộng như nhà hàng, ga tàu, người Nhật Bản luôn cố gắng nói nhỏ để tránh làm phiền người khác. Nếu trẻ phạm lỗi, họ sẽ đưa con đến một góc khuất, kín đáo để nói chuyện, thay vì lớn tiếng quát mắng con trước mặt nhiều người, theo Japan Today. Thậm chí, những cha mẹ để con cái làm ồn, đùa nghịch trong các nhà hàng sẽ bị cho là “vô trách nhiệm”. Vì thế, nhiều người chọn các nhà hàng gia đình để đảm bảo riêng tư và tránh gây ảnh hưởng bữa ăn của người khác
2. Tháo giày, dép khi cần thiết: Khi di chuyển bằng tàu, xe lửa, nhiều đứa trẻ hiếu động, muốn đứng lên ghế để ngắm cảnh vật xung quanh. Khi đó, cha mẹ Nhật sẽ yêu cầu con tháo giày, dép trước khi đứng lên, tránh làm bẩn chỗ ngồi. Tương tự tại các nhà hàng hoặc nơi công cộng khác, trẻ được hướng dẫn bỏ giày dép bên ngoài trước khi khi di chuyển vào khu vực bên trong. Nếu để trẻ làm bẩn sàn nhà, ghế ngồi, cha mẹ có thể bị đánh giá là thô lỗ, bất lịch sự
3. Tự dọn dẹp nơi vui chơi: Nhiều nhà hàng tại Nhật Bản bố trí khu vui chơi dành cho trẻ em. Trước khi rời đi, trẻ được cha mẹ yêu cầu tự dọn dẹp, sắp xếp đồ chơi về vị trí ban đầu. Nhiều gia đình tin rằng cách làm này sẽ rèn tính tự giác cho trẻ, đồng thời giúp các nhân viên tiết kiệm thời gian dọn dẹp
4. Luôn bình tĩnh: Trong 6 năm sống và làm việc tại Nhật Bản, cây bút người Mỹ Maryanne Murray Buechner nhận thấy sự bình tĩnh là yếu tố đặc biệt trong văn hóa dạy con của các gia đình xứ Phù Tang. Trong mọi trường hợp, trẻ được dạy phải giữ bình tĩnh, không tỏ ra nóng nảy, khó chịu, la hét khi ở chỗ đông người. Đây cũng là cách các gia đình khuyến khích con cái hòa thuận, giữ hòa khí với người thân và những người xung quanh. “Dù ở đâu, tôi luôn thấy những đứa trẻ Nhật Bản giữ bình tĩnh, biết làm chủ bản thân, không bao giờ chen lấn, cư xử thô lỗ với người khác”, Maryanne viết
5. Coi trọng môi trường tự nhiên: Văn hóa dạy con Nhật Bản luôn coi trọng các giá trị thực tế khi trẻ được hòa mình với tự nhiên. Vào các dịp đặc biệt như lễ hội mùa hè, mùa hoa đào nở, các gia đình thường đưa con đi cắm trại, ngắm hoa hoặc tham gia các hoạt động ngoài trời. Các gia đình quan niệm, khi hòa mình vào môi trường tự nhiên, trẻ sẽ được học nhiều kiến thức, kỹ năng mới, đồng thời có thêm thời gian vui chơi sau giờ học
6. Hạn chế để trẻ ốm đến nơi đông người: Người Nhật Bản thường ngại làm phiền, gây ảnh hưởng người khác. Nếu trẻ ốm, cha mẹ sẽ hạn chế đưa trẻ ra ngoài, đặc biệt là đến các nhà hàng gia đình hoặc khu vui chơi. Trẻ em sẽ ở nhà nghỉ ngơi cho đến khi khỏi bệnh.
7. Luôn để mắt đến con: Nguyên tắc của các cha mẹ Nhật là luôn canh chừng con để đảm bảo con và những người xung quanh vui chơi an toàn, lành mạnh. Đặc biệt, khi ở sân chơi, trẻ đùa nghịch có thể bị ngã hoặc xích mích, gây gổ với bạn bè. Khi đó, cha mẹ sẽ là người đứng ra giải quyết và có thể yêu cầu trẻ xin lỗi nếu làm sai, gây ảnh hưởng người xung quanh.
Nguyễn Thanh