Công dụng của rau mồng tơi

Đặc điểm của cây mồng tơi

Rau mồng tơi (còn gọi là mùng tơi) có tên khoa học là Basella rubra L. (thân tía, gân lá tía) hoặc Basella alba L. (thân xanh), họ Mồng tơi (Basellacease).

Đây là cây rau thường được người dân Việt Nam trồng trong vườn nhà để lấy rau ăn, đặc biệt vào mùa hạ và thu và có đặc tính kháng sâu bệnh tốt.

Cây mồng tơi thường thấy có dạng leo, có thể cho leo hàng rào để hái lá ăn dần; hoặc giống thân lùn, lá to hơn, nhiều nhánh mọc từ kẽ. Lá mọc so le, phiến lá hình trứng hoặc hình trái tim, màu xanh bóng.

Đến mùa cuối thu hoặc đông thì ra hoa thành cụm ở kẽ lá, thường có màu trắng hoặc hồng nhạt. Quả mọng nhỏ hình trứng, màu tím đen thẫm khi chín, trong chứa hạt. Cây có thể cắt lá và ngọn ăn dần, sống vài năm nếu chăm bón tốt.

Công dụng của rau mồng tơi

Rau mồng tơi là loại rau giàu vitamin A, vitamin B9 (acid folic), vitamin C, calci, magie, sắt và một vài chất chống oxy hóa, chất saponin, một số acid amin thiết yếu như arginin, isoleucine, leucine, lysin, tryptophan… Vitamin C trong lá mồng tơi cao gấp 3 lần rau cải, vitamin A cao gấp 1,5 lần rau xoăn (kale). Một số nhà nghiên cứu đã báo cáo hoạt tính kháng ung thư, chống ôxy hóa và chống viêm trên thực nghiệm của rau mồng tơi do có chất beta sitosterol.

Rau mồng tơi được xếp vào chương Các cây thuốc và vị thuốc nhuận tràng và tẩy trong cuốn “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” của tác giả Đỗ Tất Lợi. Theo Đông y, rau mồng tơi có tính lạnh, hoạt, không độc; tác dụng nhuận tràng, lợi đại tiểu trường. Chỉ định điều trị thường dùng cho người bị táo bón, đại tiện khó khăn, đặc biệt ở trẻ em, phụ nữ có thai bị táo bón…

Lá mồng tơi giã/vò nát hoặc chất nhầy trong rau có thể được dùng để đắp lên vết bỏng, rộp, mụn trứng cá, vết mẩn ngứa, sưng nề nhằm làm dịu vết thương.

Thân và lá mồng tơi cũng được báo cáo có nhiều tác dụng như kháng ung thư (leucemia, melanoma, ung thư vùng miệng), chống viêm, chống ôxy hóa, điều trị thiếu máu (do chứa nhiều sắt), lợi tiểu, điều trị các bệnh lý đường ruột, kháng khuẩn… tại một số quốc gia như Ấn Độ, Bangladesh…

Quả  có màu tím đen nên nước từ quả có thể dùng để nhuộm đỏ hoặc làm màu thực phẩm, hoặc để làm hồng má/môi.

Thanh Trà-t.h